NVGPT Publicatieprijs 2020 voor dr. Bernadette Sterenborg

13 januari 2022

Op de ledenvergadering van 2 december 2021 werd een van de twee NVGPT Publicatieprijzen 2020 uitgereikt aan mevr. dr. Bernadette Sterenborg voor haar artikel 'Speech changes in patients with a full rehabilitation for severe tooth wear, a first evaluation study'. Hieronder een samenvatting van haar publicatie, waarvoor zij een cheque van 750 Euro en een oorkonde kreeg overhandigd.

Dit onderzoek is onderdeel van het Radboud Tooth Wear Project waarbij de onderliggende filosofie over het beleid van gebitsslijtage is: ‘behoudend, pragmatisch, gepersonaliseerd en gebaseerd op minimale invasieve interventies’.

Slijtage en de behandeling ervan kunnen de beethoogte maar ook de tandvorm veranderen. Dit kan weer van invloed zijn op de spraak. In deze studie is onderzocht wat voor veranderingen teweeg gebracht kunnen worden door de behandeling en wat daarbij de persoonlijke beleving van de patiënt zelf is.

Voor deze studie zijn 17 patiënten (14 mannen, 3 vrouwen, leeftijd 41,2 ± 10,4 jaar) geïncludeerd. De mate van slijtage is vastgelegd met de Tooth Wear Evaluation System (TWES). Om de beleving van de patiënt te kunnen evalueren is gebruik gemaakt van de Nederlandse Spraak Handicap Index (SHI). De akoestische analyse is uitgevoerd met behulp van spraakopnames om objectieve veranderingen waar te kunnen nemen. Deze spraakopnames zijn gemaakt voor behandeling T0; direct na behandeling T1 en 1 maand na behandeling, T2. Met behulp van PRAAT software is de Centre of Gravity (COG) gemeten van verschillende klanken; /s/, /f/, /v/, /d/, /t/, /m/. Het gaat hierbij om een getal in Hertz dat het zwaartepunt van een klank weergeeft. De SHI scores zijn geanalyseerd met een gepaarde t-test, de veranderingen in COG zijn geanalyseerd met behulp van een meervoudig regressiemodel.

De TWES score was gemiddeld 3b voor occlusale/incisale slijtage binnen deze 17 patiënten. De gemiddelde beetverhoging bedroeg 2,7 ± 0,7mm. SHI scores waren niet significant verschillend tussen T0 en T2 (p=0,054). De resultaten van de meervoudige regressie laten zien dat het effect van de initiële verandering (tussen T0 en T1) op de verandering tussen T1 en T2 duidelijk negatief was voor alle klanken (p<0,001) met een rebound effect tussen de 29% en de 68% van de initiële verandering. Kijkend naar de beleving van de patiënten, ook al is de SHI net niet positief significant verschillend tussen T0 en T2, laat dit wel zien dat patiënten geen negatieve invloed op hun spraak in het dagelijks leven hebben ervaren door de behandeling die zij hebben gehad.

De klinische betekenis van deze studie is dat tandartsen patiënten kunnen uitleggen dat na de restauratieve behandeling de spraak waarschijnlijk voor een korte periode zal veranderen, maar dat er een goede aanpassing aan de nieuwe situatie zal zijn binnen enkele weken.

Sterenborg BAMM, Kalaykova SI, Knuijt S, Loomans BAC, Huysmans MDNJM. Speech changes in patients with a full rehabilitation for severe tooth wear, a first evaluation study. Clin Oral Investig. 2020 Sep;24(9):3061-3067.