Mondgezondheid bij mensen met de ziekte van Parkinson

Op 8 december 2022 verdedigde Merel Verhoeff haar proefschrift 'Trembling Thoughts–Oral Health, orofacial pain and dysfunction in Parkinson’s disease' in de Agnietenkapel te Amsterdam. Merel ontving een bijdrage van de NVGPT in de kosten van de promotie. Hieronder vindt u een samenvatting van het proefschrift.

Het doel van dit proefschrift was om de mondgezondheid, in het breedste zin van het woord, te onderzoeken bij een onderbelichte populatie: mensen met de ziekte van Parkinson (ZvP). De ZvP is een neurodegeneratieve aandoening, die veelal verschillende motorische maar ook niet-motorische symptomen met zich meebrengt. Voorbeelden hiervan zijn: bradykinesie (bewegingstraagheid), tremor en een maskergelaat. Maar ook pijn, slaapproblemen en cognitieve achteruitgang spelen een grote rol. Het proefschrift is onderverdeeld in twee delen bestaande uit vier artikelen over mondgezondheid en mondziekten (deel 1) en vier artikelen over orofaciale pijn en dysfunctie (deel 2).

Deel 1 van het proefschrift bevat twee literatuurstudies die laten zien dat de mondgezondheid bij mensen met de ZvP slechter is dan bij mensen zonder deze aandoening. Voorbeelden hiervan zijn meer plaque, caviteiten en een hogere prevalentie van parodontitis. Tevens werd er gevonden dat de objectieve mate van speekselvloed lager is dan bij gezonde controles. Er bleken echter zowel subjectieve klachten van speekselverlies als xerostomie te bestaan. Hoewel dit tegenstrijdig lijkt, wordt de hypothese gesteld dat pathofysiologie van deze klachten verschillend is, wat resulteert in een ogenschijnlijk tegengesteld resultaat in hetzelfde individu. Verder werd in deel 1 van het proefschrift een vragenlijststudie geïncludeerd, waarbij werd gezien dat mensen met de ZvP een lagere mondgezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven hadden in verhouding tot de gezonde controlegroep.
Als laatste is een tiental tandartsen geïnterviewd, veelal gedifferentieerd in de geriatrische tandheelkunde, over hun visie op de mondzorg bij mensen met de ZvP. Hieruit kwam naar voren dat op het gebied van behandeling, organisatie, onderwijs en onderzoek nog vele verbeterslagen gemaakt moeten worden om de mondgezondheid bij deze populatie te verbeteren. Een interdisciplinaire samenwerking kan hieraan bijdragen.

Deel 2 van het proefschrift, over orofaciale pijn en dysfunctie, bevat een literatuuronderzoek, twee vragenlijststudies en een protocol voor toekomstig onderzoek.
Uit dit deel van het proefschrift bleek dat pijnlijke temporomandibulaire dysfunctie en bruxisme vaker voor lijken te komen bij mensen met de ZvP dan bij mensen zonder deze aandoening. Ook bleken er bijvoorbeeld meer kauwgerelateerde problemen aanwezig. Al deze factoren lijken geassocieerd te zijn met ziekte-gerelateerde variabelen, zoals de duur van de ziekte, de ernst van de ziekte en medicatiegebruik.
Het protocol is onderdeel van toekomstig onderzoek, dat door de COVID-pandemie is uitgesteld. Hierin zijn verschillende objectieve meetinstrumenten opgenomen om aan de beperkingen van eerdere studies tegemoet te komen. Het doel van deze toekomstige studie is om te onderzoeken of orofaciale pijn en dysfunctie, evenals bruxisme, objectief gezien vaker voorkomen bij mensen met de ZvP, en welke variabelen hiermee geassocieerd zijn.

De conclusie van het proefschrift was dat de mondgezondheid van mensen met de ZvP, in het breedste zin van het woord, slechter is dan bij de gezonde controles. Een interdisciplinaire samenwerking kan bijdragen aan het verbeteren van de zorg, met als gevolg een betere mondgezondheid en dus ook een betere mondgezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven.

Klik hier voor het volledige proefschrift.